कोरोनाकाळातील परीक्षेची करुणा !!

कोरोनामुळे ज्या काही व्यवस्था कोसळल्या त्यात   शिक्षणव्यवस्थेला बसलेला धक्काही खूप मोठा होता. त्यातही ज्यांच्या परीक्षा अर्धवट राहिल्या ,त्यांचे तर सारे भविष्यच उध्वस्त झाले . या विद्यार्थ्यांना या संकटातून सोडविण्यासाठी जो ऑनलाईन परीक्षाचां घाट घेतला गेला , त्याबद्दलही ' रोगापेक्षा औषध वाईट ' ही परिस्थिती उद्भवली  आहे . या साऱ्या प्रकारात विद्यार्थ्यांची फरपट झालीच , पण त्यासोबत शिक्षणव्यवस्थेचेही लक्तकरी वेशीवर टांगली गेली . एकंदरीतच या ऑनलाईन परीक्षा म्हणजेच ' परीक्षा  

 व्यवस्थेचीच  परीक्षा '  ठरणार आहेत .....................

परीक्षा नाही म्हणजे ऑफलाईन शाळा नाही

 ,घरात बसून करायचे तरी काय ? खेळायचे , अभ्यास करायचा की गंमती - जमती करायच्या ??

नको रे बाबा !! कोरोनामुळे परीक्षा रद्द झाल्या तर पुढच्या वर्गात ? आपल्याला लिहायला - वाचायला येते की नाही हे शिक्षकांना कसे समझणार ? परीक्षा नाही म्हणजे जीवनामध्ये प्रगती नाही तर यश नाही , जीवनामध्ये चढ़उत्तार नाही म्हणून पहिला नंबर काढण्याची जिद्द नाही !!

मी ऐकल की सरकारी आदेशानुसार इयत्ता नववी पर्यंत कोरोनामुळे परीक्षा रद्द झाल्या आहेत .आता परीक्षा रद्द झाली म्हणजे विद्यार्थ्यांना  अभ्यास करावासा वाटत नाहीये . ऐवढे नव्हे , तर विद्यार्थ्यांना त्यांचे नाव लिहिता- वाचता देखील येत नव्हते .  परीक्षा ही खरी गुणवंता दाखवण्याचा उत्तम मार्ग आहे . आपल्याला परीक्षेमुळेच समजत की कोणत्या विषयाचा सराव करने गरजेचे आहे , कोणत्या विषयात आपली प्रगती चांगली आहे .जर परीक्षा नसेल तर हे आपणास कळू शकते का ??

आता सर्व काही ऑनलाइनच आहे जसे की : शाळा झूम ऑपद्वारे चालू आहे , अभ्यासक्रम चालू आहे . सर्व परीक्षाही ऑनलाईन पद्धतीने चालू आहेत . पण दहावीचं  वर्ष खूप महत्त्वाच असतं . जर कोरोनामुळे ही परीक्षा रद्द झाली तर आपल्याला काही समजणार नाही  कोणाला किती यश प्राप्त झाले व कोणास अपयश प्राप्त झाले . कोण हुशार , ढं आहे ह्यात भेद समजणार नाही .परीक्षा नसेल तर आपल जीवन विकसित न होता अविकसित होईल .

परीक्षा रद्द झाल्या खरंच सगळे पास झाले तर खरा गुणवंत कसा ओळखला जाईल ? खऱ्या गुणवंतामध्ये असलेले विशेष - कौशल्य कस समोर येतील ? आपण जेव्हा शाळा - कॉलेजामधून खऱ्या अर्थाने बाहेर पढू तेव्हा खऱ्या आपल्या परीक्षेची सुरुवात होते . तेव्हा  आपण त्या परीक्षेला सामोरे जायला तयार नसू , आपले हात - पाय कापायला लागतात कारण कधी खरी परीक्षा देऊन माहितीच नसते काय आहे हो ना !! जर परीक्षाच  नसेल तर आपल्याला कसे समजेल आपण काय ज्ञान मिळवलं आहे व त्यातून आपल्याला काय अर्थ समजलेला आहे .तो अर्थ चूक का बरोबर हे बघण्यासाठी आपल्याला ज्ञानाची गरज आहे . परीक्षा रद्द झाली तर हे होईल का ?

परीक्षा रद्द झाल्या तर विद्यार्थ्यांची टक्केवारी कशी समजेल ?  परीक्षा नाही तर दहावी व बारावीच विद्यार्थी कोणत्या क्षेत्रात जातील ही दिशा ठरवता येणार नाही . सरकारचा खूप गोंधळ होईल, कारण सर्व एकाच पातळीवर असतील . जर दिशा ठरवता नाही आली तर आपली प्रगती कशी होईल व आपणास यश कसे मिळेल ?? परीक्षा रद्द झाल्या तर हे होऊ शकणार नाही .

पण आता ह्या कोरोना काळात  सर्व परीक्षा ऑनलाईन पद्धतीने झाल्या व शाळा सुरु झाल्यामुळे खूप चांगले झाले  कारण: दहावीच्या विद्यार्थ्यांची सुध्दा परीक्षा ऑनलाईन पद्धतीने घेतेली आहे आणि त्यांना अकरावीच्या प्रवेशासाठी  (सी ई टी) ची  परीक्षा घेण्याचे ठरवले आहे .  पहिली ते नववी च्या विद्यार्थ्यांची परीक्षा गूगल फॉर्म द्वारे  , झूम वर्गाद्वारे ,परीक्षा घेतली आहे . त्यामुळे कोरोना खूप वाढण्याची चिंत्ता नाही  व सर्व विद्यार्थी घरी बसून शाळा शिकत आहेत व परीक्षा देत आहेत . हे खूप चांगला  प्रसंग कोरोनाकाळात परीक्षेबाबत झाला !!  ह्याचा मला खूप आनंद झाला !!

मला ह्याचा ही आनंद झाला की आणिक खूप 

मूल्यमापनाचे पद्धती उपयुक्त आहेत , आणि यापुढेही तेच आम्हाला उपयोगी  येतील जसे की :   विद्यार्थ्यांच्या लेखी परीक्षेवर , रचनात्मक मूल्यमापनाच्या पद्धतीवर व अंतर्गत मूल्यमापनाच्या पद्धतीवर जास्त भर दिला जाईल . शिक्षक विद्यार्थ्यांच्या  उपस्थितीवर ,गृहपाठावर जास्त लक्ष्य देत आहेत  . विद्यार्थ्यांयांना शाळेकडून अभ्यासयासाठी टॅब दिल्यामुळे खूप सोपे झाले  त्यांना कार्यात्मक प्रकल्प करायला व इतर गोष्टी करायला. विद्यार्थ्यांच्या उपक्रमावर पण लक्ष्य  देत आहेत जसे की : विद्यार्थ्यांना ग्रुप मध्ये ऐका विषयावर पिपिटी बनवायला सांगतात किंवा गूगल फॉर्म बनवायला सांगतात व त्या सादरीकरणावर शिक्षक विद्यार्थ्यांनयांचे अंतर्गत गुण देत आहेत ! या पद्धती या पुढेही असतील ,त्यामुळे मला खूप आनंद झाला !!

 सर्वात शेवटी खूप मनापासून मनावस वाटत आहे की :

       "संपली सगळी शिक्षा  , जीवनातील प्रगती , 

        कारण कोरोनामुळे रद्द झाली परीक्षा !!

        परीक्षा ही रद्द झाली ही आनंदाची गोष्ट आहे 

        पण आपल्याला आपल्या जीवनात प्रगती   ,                 करता नाही आली तर जीवनाचा काय उपयोग !!

ह्या ब्लॉग वर कमेंट करा व काही शंका  असेल तर लगेच कमेंट बॉक्स मध्ये विचारा !!

-- जान्हवी कांबळे .